Elektriksel Güç Birimleri
Güneş enerjisi sistemlerinin yaygınlaşmasıyla beraber farklı güç ve elektrik birimleri de hayatımıza girdi. Bilmeniz gereken enerji birimlerini ve formüllerini teker teker açıklayalım.
Güç, bir aleti çalıştırmak için birim zamanda ne kadar enerji kullanıldığını gösterir.
Kullandığınız elektrik başına ödediğiniz ücreti öğrenmek için yazımızı inceleyin: Elektrik kW Fiyatı
Watt (W) Nedir?
Watt, enerji dönüşümü oranını ölçen güç birimidir. Joule bölü saniye (J/s) olarak tanımlanır ve kısaca W harfiyle gösterilir.
Kilowatt, Watt’ın bin katıdır. Yani, 1.000 W = 1 kW’dır. Kilowatt, normal motorların çıkış gücü ile aletler ve makinelerin güç kullanımını ifade eder. Günlük hayatta kullanılan elektriğin tutarı kW ile ölçülür. Elektrik faturası için ödenecek para sarf edilen kW’a göre hesaplanır.
Megawatt, Watt’ın 1 milyon katıdır. Yani, 1.000.000 W = 1MW ya da 1.000 kW = 1MW şeklinde ifade edilir.
Watt Peak (Wp) Nedir?
Watt Peak (Wp), bir solar panelin optimal koşullarda ürettiği Watt cinsinden maksimum güçtür. Watt Peak paneller için standart bir ölçüdür. Yani panelin bulunduğu bölgeye veya bölgenin ne kadar güneş ışını aldığı ile bağımsız bir birimdir. Bu birim bir panelin standart sıcaklık ve güneş ışığı koşullarında üretebildiği elektrik gücünü belirtir. Bu koşullar gölgesiz bir öğle saatinde, 25 Celsius derece sıcaklığında ve 1 kW/m² solar ışınımdadır.
Elektrik Gücü Hesaplama Formülleri
Watt, aynı zamanda bir elektrik birimidir. Elektrikle çalışan sistemlerde aktif güç (W) ve reaktif güç (VAr) olmak üzere temelde iki ayrı güç vardır. Elektriksel güç ile alakalı elektrik birimleri şunlardır:
Aktif Güç - P (W) Nedir?
Aktif güç elektrikte iş yapan güçtür. Aktif gücün birimi Watt’dır. P ile gösterilir. Aktif gücü hesaplamak için şebekeden çekilen akım ile gerilim arasındaki açının (φ) cosinüsü ile akım (I) ve gerilimin (U) çarpılması gerekir. Formülü ise P=U (V) x I (A) x cos(φ)’dur.
Kilowatt Saat (kWsa) Nedir?
Kilowatt saat, enerjinin bir saatte yaptığı üretim ya da tüketim işlemini ifade eden birimdir. kWsa ya da kWh sembolleri ile gösterilir. 1.000 Watt saat veya 3.6 Megajoule’e eşdeğer bir enerji birimidir.
Elektrik faturalarında tüketim miktarı, kWsa türünden hesaplanır. Faturalandırma ise birim kWh veya kWsa başına fiyat üzerinden yapılır.
Görünür Güç - S (kVA) Nedir?
Görünür güç, alıcının şebekeden çektiği güçtür. S harfi ile gösterilir. Birimi Volt-Amperdir (VA). Görünür güç, akım ile gerilimin çarpımına eşittir. Yani formülü, S (VA) = U (V) x I (A) ile bulunur.
Reaktif Güç – Q (VAR) Nedir?
Reaktif güç, bir elektrik devresindeki anlık güç, devrenin belirli bir noktasından geçen enerji akış hızıdır. Reaktif gücün birimi VAR’dır ve Q ile gösterilir.
Reaktif güç hesaplaması, şebekeden çekilen akım ve gerilimin arasındaki açının (φ) sinüsü ile akım ve gerilimin çarpımıdır. Yani Q=P x tanφ formülü ile hesaplanır.
Volt (V) Nedir?
Volt, elektrikte kullanılan potansiyel (gerilim) farkı birimidir. Gerilim farkı, elektrik enerjisinin iletkenler aracılığıyla taşınmasını sağlar. Örneğin, Türkiye’de evlerdeki prizlerde prizlerlerin gerilimi 220 Volt’tur.
Bu güç birimleri ile karşılaşacağınız elektrik faturanız hakkında bilgi almak için yazımızı okuyun: Elektrik Faturası
Elektrik Alan Birimleri ve Elektrik Alan Formülü
Elektrik alan birimi Newton / Coulomb'dur. N/C şeklinde ifade edilir.
Elektrik alanı, elektrik alan çizgileri ve elektriksel alan formülü ile ilgili detaylı bilgi için ilgili yazımızı inceleyin: Elektrik Alan Formülü
Solar Elektrik Sistemlerinde Kullanılan Formüller
En temel formül enerji formülü, Enerji (kWsa) = Güç (kW) x Zaman (sa) ile hesaplanır. Solar sistemlerdeki başlıca formüller ise şunlardır:
Kilowatt Saat Formülü
Kullanılan aletlerin gücü, genellikle Watt ile ölçülebilecek birimden daha yüksektir. Bu yüzden kilowatt ve kilowatt saat birimi daha yaygın kullanılır. Kilowatt saat formülü aşağıdaki gibidir:
Enerji (kWsa) = (Güç (W) x Zaman (saaat))/1000(Wsa/kWsa)
Eğer güç kilowatt cinsinden yazılırsa 1000’e bölmeye gerek yoktur.
Örneğin, gücü 510 Watt olan (A+) bulaşık makinesinin 1 saatte tükettiği elektrik aşağıdaki gibi hesaplanır:
kWsa =(510 W x 1 sa) / 1000 Wsa/kW
Yani bulaşık makinesinin bir saatlik elektrik tüketimi 0,510 kW olur. Mayıs 2021 için evde vergiler dahil elektrik enerjisi birim fiyatı kiloWatt saat başına 0,7961 TL/kWsa'dir. Yani, 0,7961 ile 0,510 çarparsak buzdolabının bir saatte tükettiği elektriğin fiyatını bulmuş oluruz. Bu da ortalama 0,406011 TL olarak hesaplanabilir.
Watt’ın Volt’a Dönüşümü
Gücü hesaplamak için akım ve gerilimi bilmek gerekir. Akım ise iletkenin kesitinden birim zamanda geçen elektrik yüküdür. Amper (I) birimi ile ifade edilir. Watt aşağıdaki formül ile hesaplanır:
Watt= Gerilim (Volt) x Akım (I)
Örnek hesaplama yapacak olursak:
2 Volt’luk gerilimden, 1 Amper’lik akım geçiyorsa, 2 Watt güç harcanır.
1 KW Kaç Watt?
Kısa Bilgi: Kilovat (KW) ve Watt (W) elektriksel güç ölçü birimleridir. 1 KW, 1000 watt'a eşdeğerdir. Bu dönüşüm, elektrik enerjisi hesaplamalarında sıkça kullanılır.
Hesaplama Yöntemi: KW'den W'a dönüşüm, basit bir çarpan olan 1000'i kullanır. Matematiksel olarak ifade edildiğinde:
Yukarıdaki tabloda, birkaç KW değeri verilmiş ve bunların karşılık gelen Watt değerleri gösterilmiştir. Bu tablo, KW ile W arasındaki dönüşümü hızlı bir şekilde anlamanıza yardımcı olabilir.
Bu bilgilerle, elektriksel güç birimlerini doğru bir şekilde anlayabilir ve güç hesaplamalarınızı etkili bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.
