Rüzgar Enerjisinde Teknolojik Gelişmeler

Gökçe Tekin Turhan
Yazar
Emir İlker Siper
Emir İlker Siper
Danışman
Gökçe Tekin Turhan
Güncelleme:
1.8.2023
Yayım:
4.5.2023
Rüzgar Enerjisinde Teknolojik Gelişmeler

Rüzgar Enerjisinde Son Teknolojik Gelişmeler

Rüzgar enerjisi, dünyanın enerji ihtiyacını karşılamak için en önemli alternatif kaynaklardan biridir. Son yıllarda, rüzgar enerjisi teknolojisi alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmeler, daha verimli, daha güvenilir ve daha ucuz rüzgar türbinleri üretilmesine olanak sağlamaktadır.

Rüzgar türbinleri, genellikle üç kanatlı pervanelerden oluşur. Rüzgar, pervanelerin dönmesini ve jeneratörlerin elektrik üretmesini sağlar. Pervanelerin boyutu rüzgarın hızına, gücüne ve yönüne göre uygun olacak şekilde ayarlanır. Son yıllarda yapılan araştırmalar ve teknolojik gelişmeler sayesinde rüzgar türbinleri daha yüksek verimlilik ömür sağlarken daha az bakım gerektirecek şekilde tasarlanmaktadır.

Pervanesiz Rüzgar Türbinleri

Pervanesiz rüzgar türbinleri, geleneksel rüzgar türbinlerinin aksine, pervane kullanmadan rüzgar enerjisini elektrik enerjisine dönüştürür. Bu tür türbinler, rüzgarın kinetik enerjisini doğrudan mekanik hareket enerjisine dönüştüren farklı bir tasarıma sahiptir.

Pervanesiz rüzgar türbinleri, genellikle darbelerle çarpışan birçok küçük kanatçık veya çarkçıkla donatılmıştır. Kanatçıklar veya çarkçıklar, özel bir jeneratöre bağlıdır ve dönerek enerji üretirler. Rüzgarın doğrudan çarpma enerjisi sayesinde, kanatçıklar veya çarkçıklar hareket eder ve bu hareket de jeneratörü çalıştırır. Jeneratör, elektrik enerjisi üretmek için hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürür.

Bu tür rüzgar türbinleri, düşük maliyetlidirler ve ağır bakım gerektirmezler. Ayrıca, geleneksel rüzgar türbinlerine kıyasla daha sessizdirler ve kuşlar veya diğer uçan hayvanlar için daha az risk oluştururlar. Ancak, henüz geleneksel rüzgar türbinlerinin verimliliğine ulaşabilmiş değildirler ve daha fazla araştırmaya ihtiyaçları vardır.

Pervanesiz rüzgar türbinleri, küçük boyutları nedeniyle genellikle evlerde veya diğer küçük ölçekli uygulamalarda kullanılır. Ancak gelecekte teknolojideki ilerlemelerle birlikte daha büyük ölçekli uygulamalarda da kullanılabilecek potansiyele sahip olabilirler. 

Uçar Rüzgar Türbinleri

Uçar rüzgar türbinleri, yüksek irtifada rüzgar enerjisi üretmek için tasarlanmış bir tür rüzgar türbinidir. Bu tür türbinler, geleneksel rüzgar türbinlerinden farklı olarak yüksek irtifada uçarak daha güçlü ve düzenli rüzgar akımlarından yararlanır.

Uçar rüzgar türbinleri, genellikle balon benzeri bir yapıya sahip bir uçan türbinden ve bu türbinden enerji üretmek için kullanılan bir tür jeneratörden oluşur. Uçan türbinler, genellikle yüksek irtifada yerden yaklaşık 300-500 metre yükseklikte uçar ve bu yükseklikte daha düzenli ve güçlü rüzgar akımlarına maruz kalır. Bu rüzgar akımları, kanatlar tarafından döndürülen jeneratörü hareket ettirir ve böylece elektrik enerjisi üretilir.

Uçar rüzgar türbinleri, diğer rüzgar türbinlerine kıyasla birkaç avantaja sahiptir. Yüksek irtifada uçarak daha güçlü rüzgar akımlarından yararlandıkları için, geleneksel rüzgar türbinlerine kıyasla daha yüksek verimlilikle çalışabilirler. Ayrıca, daha yüksek irtifada uçtukları için, yüzeydeki rüzgar türbinleri gibi yer kaplamazlar ve çevreye daha az etki ederler.

Ancak uçar rüzgar türbinleri henüz geliştirme aşamasındadır ve bu teknolojinin bazı zorlukları bulunmaktadır. Özellikle, uçan türbinlerin daha yüksek irtifada uçması, güvenlik ve bakım açısından zorluklar ortaya çıkarabilir. Ayrıca, uçar rüzgar türbinlerinin yapım maliyeti ve işletme maliyeti, geleneksel rüzgar türbinlerine kıyasla daha yüksek olabilir.

Bununla birlikte, uçar rüzgar türbinleri gelecekte daha da geliştirilebilir ve daha yaygın olarak kullanılabilir hale gelebilir. Bu teknolojinin önemli bir potansiyele sahip olduğu düşünülmektedir ve gelecekte enerji üretiminde önemli bir rol oynaması beklenmektedir.

Dikey Eksenli Rüzgar Türbini (DERT)

Dikey eksenli rüzgar türbini (DERT) ana rötar şaftının dikey olarak konumlandığı ve vites kutusu gibi materyallerin türbinin alt tarafında yer aldığı türbin çeşitleridir.

Dert’ler her yönden gelen rüzgarlar ile çalışır bu yüzden yaw mekanizmasına ihtiyaçları yoktur. Tamir edilmesi kolaydır. Küçük ve sessiz çalışırlar. Ayrıca yere yakın oldukları için rüzgar hızları düşüktür

Dikey eksenli rüzgar türbinleri, kendi aralarında üçe ayrılır;

Savonius Rüzgar Türbinleri

  • İki yarım silindirin birbirine kenetlenmesinden oluşur.
  • Silindirin iç kısımlarında pozitif dış kısımlarında negatif moment vardır.
  • Pozitif moment negatif momentten yüksek olduğu için dönme sağlanır.
  • Aerodinamik performansları zayıftır. Daha çok havalandırma ve su pompalama alanlarında kullanılır.
  • Düşük hızda dönme hareketine başlar.

Darrieus Rüzgar Türbinleri

  • Yumurta çırpıcı olarak bilinirler.
  • Aerodinamik performansları yüksektir.
  • İlk hızı kendisi yapamaz, bunun için tahrik raporuna ihtiyaçları vardır.

H-Darrieus Rüzgar Türbinleri

  • Aerodinamik profili düzdür.
  • Pitch kontrol bulunur.

Rüzgar Enerjisinde Son Teknolojik Gelişmeler

Birinci nesil rüzgar türbinleri, 1980'lerde üretilen 20 metre kanat açıklığına sahip türbinlerdi. Bu türbinler, bugünkü modern rüzgar türbinlerine kıyasla oldukça küçüktü ve yalnızca birkaç yüz kilovatlık güç üretebiliyorlardı. Ancak teknolojik gelişmelerle birlikte rüzgar türbinleri büyüdü ve güçleri arttı. Bugün 8 MW'a kadar güce sahip rüzgar türbinleri üretilmektedir.

Rüzgar türbinlerinin performansı, özellikle kanat profillerinin geliştirilmesi ile önemli ölçüde arttı. Günümüzde rüzgar türbinleri, aerodinamik tasarımın yanı sıra, mükemmel malzeme seçimi, yüksek hızlı jeneratörler ve gelişmiş kontrol sistemleri ile donatılmaktadır. Bu gelişmeler sayesinde, rüzgar enerjisi maliyeti önemli ölçüde düşmüş ve dünya genelinde rüzgar enerjisi kapasitesi hızla artmıştır.

Rüzgar enerjisi teknolojisi alanında bir diğer önemli gelişme, offshore rüzgar türbinleri olarak adlandırılan deniz üzerindeki türbinlerdir. Bu türbinler, daha yüksek rüzgar hızlarına ve daha tutarlı rüzgar yönlerine sahip oldukları için karadaki türbinlerden daha yüksek enerji verimliliği sağlarlar. Offshore rüzgar türbinleri, deniz altındaki sabit veya yüzer platformlara yerleştirilir ve uzun kablo hatları aracılığıyla elektrik şebekesine bağlanırlar.

Türkiye’de Rüzgar Enerjisi Teknolojileri

Türkiye, son yıllarda rüzgar enerjisi sektöründe önemli bir gelişme göstermiştir ve birçok farklı rüzgar enerjisi teknolojisi ülke genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu teknolojiler arasında şunlar sayılabilir:

  • Yatay Eksenli Rüzgar Türbinleri: Yatay eksenli rüzgar türbinleri, Türkiye'deki en yaygın rüzgar enerjisi teknolojilerinden biridir. Bu tür türbinler, genellikle rüzgar enerjisi santrallerinde kullanılır ve ülke genelinde birçok farklı yerde yaygın olarak bulunabilirler.
  • Dikey Eksenli Rüzgar Türbinleri: Dikey eksenli rüzgar türbinleri, yatay eksenli türbinlere kıyasla daha az yaygın olsa da, Türkiye'de de sıklıkla kullanılmaktadır. Özellikle küçük ölçekli uygulamalarda kullanılan bu tür türbinler, kırsal kesimlerdeki evlerde veya çiftliklerde enerji üretmek için kullanılabilir.
  • Offshore Rüzgar Türbinleri: Türkiye, son yıllarda offshore rüzgar enerjisi sektöründe de önemli bir potansiyel göstermektedir. Özellikle Ege ve Akdeniz kıyıları, bu teknolojinin yaygın olarak kullanılabileceği alanlar arasındadır. Türkiye'deki ilk offshore rüzgar enerjisi projesi, 2021 yılında İzmir'de tamamlanmıştır
  • Hibrit Rüzgar Enerjisi Sistemleri: Türkiye'de hibrit rüzgar enerjisi sistemleri de yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu sistemler, rüzgar türbinlerinin yanı sıra güneş panelleri veya hidroelektrik enerji gibi diğer yenilenebilir enerji kaynaklarını da kullanarak enerji üretmek için tasarlanmıştır. Hibrit sistemler, özellikle kırsal kesimlerde veya adalarda enerji üretimi için idealdir

Rüzgar Enerjisi konusunda daha detaylı bilgi edinmek için rehberimizden faydalanabilirsiniz.

Rüzgar Enerjisi Depolama

Rüzgar enerjisi, rüzgar türbinleri tarafından elektrik enerjisine dönüştürülebilir ancak bu rüzgar hava koşullarına bağlı olduğu için bu enerjinin sürekli ve dengeli bir şekilde üretilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, rüzgar enerjisi depolama teknolojileri, rüzgar enerjisi üretiminin etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesine yardımcı olabilir.

Pompaj Hidroelektrik Santralleri, rüzgar enerjisi depolama için kullanılan teknolojilerden biridir. Bu teknolojide rüzgar enerjisi, suyu bir yükseklik farkı yaratarak depolayan bir baraj gölüne pompalar. Enerji depolama için iki farklı su rezervi kullanılır: yüksek seviyeli bir göl ve aşağıdaki bir gölet. Rüzgar enerjisi fazlası elektrik, yüksek seviyeli göldeki suyu aşağıdaki gölete pompalamak için kullanılır. Daha sonra enerji ihtiyacı arttığında su, yüksek seviyeli göle geri pompalanarak hidroelektrik türbinlerini döndürmek için kullanılır. Bu işlem, depolanan enerjinin elektrik enerjisine dönüştürülmesini sağlar.

Pompaj Hidroelektrik Santralleri, rüzgar enerjisi depolama için etkili bir çözüm olabilir. Bu teknoloji, büyük miktarda enerji depolama kapasitesine sahiptir ve hızlı bir şekilde enerji üretimine başlayabilir. Ayrıca hidroelektrik türbinlerinin verimliliği de yüksektir ve uzun ömürlüdür. Ancak, bu teknolojinin bazı dezavantajları da vardır. Pompaj Hidroelektrik Santralleri için uygun yerler sınırlıdır ve bu yerler genellikle doğal su kaynaklarına sahip olmalıdır. Ayrıca, pompaj işlemi enerji gerektirir, bu da depolama sürecinde enerji kaybına neden olabilir.

Rüzgar Depolama Sistemleri ve Kullanılan Programlar

Rüzgar enerjisi sektöründe birçok farklı program ve yazılım kullanılmaktadır. Bu programlar, rüzgar enerjisi santrallerinin tasarımı, simülasyonu, analizi ve yönetimi gibi farklı amaçlar için kullanılabilir.

  • 3DExperience: 3DExperience, rüzgar türbinlerinin tasarımı, simülasyonu ve analizi için kullanılan bir yazılımdır. Bu yazılım, rüzgar türbinlerinin aerodinamik özelliklerini ve performansını analiz etmek için kullanılan bir dizi araç sunar. Ayrıca rüzgar türbinlerinin üretimi, montajı ve bakımı gibi süreçleri de yönetebilir.
  • RETScreen: RETScreen, rüzgar enerjisi santrallerinin planlanması, tasarımı ve analizi için kullanılan bir yazılımdır. Bu yazılım, farklı rüzgar türbinlerinin performansını simüle edebilir ve rüzgar enerjisi santrallerinin ekonomik değerlendirmesini yapabilir.
  • PLC: PLC (Programmable Logic Controller), rüzgar enerjisi santrallerinin kontrol ve otomasyonu için kullanılan bir cihazdır. Bu cihaz, rüzgar türbinlerinin çalışma prensiplerine göre programlanabilir ve türbinlerin performansını izleyebilir.
  • WindSim: WindSim, rüzgar enerjisi santrallerinin performansını simüle etmek için kullanılan bir yazılımdır. Bu yazılım, rüzgar türbinlerinin aerodinamik özelliklerini ve rüzgar enerjisi santrallerinin etkiliklerini analiz etmek için kullanılır. Ayrıca rüzgar türbinlerinin konumlandırılması ve yer seçimi gibi faktörleri de dikkate alır.
  • Homer: Homer, rüzgar enerjisi santrallerinin tasarımı ve analizi için kullanılan bir yazılımdır. Bu yazılım, farklı rüzgar türbinlerinin performansını simüle edebilir ve rüzgar enerjisi santrallerinin ekonomik değerlendirmesini yapabilir. Ayrıca rüzgar enerjisi santrallerinin farklı enerji depolama teknolojileri ile entegrasyonunu da yönetebilir.

Rüzgar Enerjisinde Teknolojik Gelişmeler Benzer Yazılar

Piagrid.com Üye Olun

Piagrid.com'a Üye Olun

Üye olun, ilginizi çekebilecek güncel enerji yazılarımızı takip edin
Üye Olun