Evlerde En Sık Yaşanan Elektrik Kazaları

Evlerde En Sık Yaşanan Elektrik Kazaları Nelerdir?

İnsan vücudundan yüksek akım geçmesi ve bu esnada doku yüzeylerinin ve iç organların tahrip olması durumuna “elektrik çarpması” denir. Evlerde sıkça yaşanan elektrik çarpması, hasarlı kablolar, yaşam alanlarındaki prizler, yıldırım düşmesi ve elektrikli aletlerdeki kaçak akımlar sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Bireysel ve çevresel faktörler, bu kazaların meydana gelişinde etkili olmaktadır. Ev kazaları bazen hatalı davranışlarda bazen de çevredeki tehlikeli durumlardan meydana gelir. Bu iki durumun birleşimi de ağır kazalar ortaya çıkarabilir. Kazaların çoğunluğu sosyal bir varlık olan insanın fiziksel çevresi ile etkileşimi esnasındaki aksaklıklardan dolayı meydana gelse de önceden alınacak önlemlerle bu kazaların birçoğunu engellemek mümkündür. Özellikle çeşitli faaliyetleri kolaylaştırmak üzere kullanılan araçlar elektrik kazasına sebep olabilmektedir. Bu araç gereçlerden bazıları aşağıdaki gibidir:

• Elektrikli matkap, elektrikli testere
• Vantilatörler
• Mikser, blender
• Bulaşık makinesi
• Çamaşır makinesi
• Çim biçme makinesi
• Isıtıcılar
• Ütü

Bunlar dışında elektrik prizlerinden kaynaklı kazalar yaygın olarak evlerde yaşanan kazalar arasındadır. Özellikle küçük çocuklar etraflarındaki her şeyin tadına bakarak ve dokunarak keşfetmeye çalışırlar. Örneğin 3 yaşındaki bir çocuk, yerde gördüğü kabloları ısırıp ağzına alarak ya da duvardaki prizlere dokunarak elektrik akımına kapılabilir.

Evdeki elektrikli kablolar da bu kazaların yaşanmasına sebebiyet verebilirler. Yetişkinlerin kablolara takılıp düşmesi ve evcil hayvanların kablolarla oynaması gibi durumlara önlem olarak evde daha güvenli bir ortam yaratabilmek adına kablo düzenleyici ve toplayıcılar satılmaktadır.

Özellikle elektrikli ev aletlerinin bilinçsiz kullanımı ev kazalarına sıklıkla neden olmaktadır. Elektrikli aletlerin kullanım talimatını okumadan kullanmaya çalışmak, olası ev kazalarına neden olmaktadır. Örneğin kahve makinesi prize takılı iken içerisinde metal kaşık bulundurmak, cihazdaki elektrik akımının kullanıcıya geçmesine sebep olur. Ayrıca ıslak elle elektrikli ev aletleri kullanılmamalıdır.

Bir diğer elektrik kazası nedeni ise elektrik arızalarına bilinçsizce müdahale edilmesidir. Çoğu zaman uzmanlığı olmayan kişiler elektrik arızalarını kendileri gidermeye çalışır. Ancak bu durum bilinçsiz bir müdahale olduğundan arızalar kazalara dönüşebilir.

Evde Yaşanan Elektrik Kazalarına Karşı Alınabilecek Önlemler

Yaşam alanlarında oluşan beklenmedik durumların gerçekleşmesiyle oluşan ev kazaları, fiziksel ya da maddi zararlara yol açabilmektedir. Bu nedenle ev kazalarına karşı tedbirli olmak gereklidir. Ev kazaları sonucu yaşanan ölüm ve yaralanma olaylarının trafik kazalarından dahi daha riskli oldukları görülür. Özellikle yüksek yaş grupları ve çocuklar, ev kazalarından en büyük hasarı alabilirler.

Evde bulunan çocukların priz ve kablolardan korunabilmeleri için önlem niteliğinde cihazlar ve aletler dizayn edilmiştir. Bunlar arasında en sık kullanılanlardan bir tanesi olan kapaklı prizler, ebeveynlerin çocuklarını koruyarak onlar için daha güvenli bir ortam yaratmasını sağlar.

Evdeki kabloları güvenli bir şekilde muhafaza etmek, elektrikli aletleri talimatlara uygun olarak çalıştırmak ve kapaklı priz kullanmak, istenmeyen kazaların önüne geçilmesine yardımcı olacaktır.

Elektrik kazalarına karşı alınacak diğer önlemler aşağıdaki gibidir:

• Elektrikli aletlerin kullanım talimatına uymak
• Kalitesine güvenilen markayı tercih etmek
• Aletlerin hepsini aynı anda kullanmamak
• Elektrikli aletleri çocuklardan uzak tutmak
• Bozuk aletleri bir profesyonele danışarak tamir ettirmek
• Aletlerin kullanımına dikkat etmek
• Prizlere koruyucu kapak takmak
• Fişleri prizde bırakmamak
• Prizlerin kullanımına dikkat etmek
• Arızalı prizleri tamir ettirmek
• Çıplak ayakla ve ıslak elle prize dokunmamak
• Şarteli kapatmak
• Çocukları bu konuda bilgilendirmek
• Gerektiği durumda profesyonel destek almak

Elektrikli aletlerden kaynaklanan kazaların önlenmesi için ise aşağıdaki maddelere dikkat edilmelidir:

• Hasarlı ve arızalı araçların kullanılmaması,
• Hasarlı ve arızalı elektrik tesisatının yenilenmesi,
• Banyodaki elektrik prizlerinin lavabo, duş alanı ya da küvet gibi ıslak bölgelere yakın olmaması,
• Ev içerisinde buzdolabı, çamaşır makinesi ve bulaşık makinesinin prizlerinin ayrı yerlerde bulunması,
• Elektrikli aletlerin fişlerinin kullanılmadığı durumlarda prizden çıkarılması,
• Saç kurutma makinesi gibi küçük ev aletlerinin prizde bırakılmaması,
• Temizliği, bakımı ve parça değişimi yapılacak olan küçük ev aletlerinin mutlaka fişten çıkarılarak elektrik bağlantısının kesilmesi,
• Fişleri kordonlarından tutup çekerek prizden çıkarmak yerine priz başını tutarak diğer elle fişin çekilmesi,
• Elektrikle ilgili temizlik ve tamir işlemlerinde sigortanın kapatılması,
• Islak elle fiş takılmamasıdır.

Ev kazalarına karşı alınabilecek önlemler arasında sigorta seçenekleri de bulunmaktadır. Sigorta şirketlerinin sunduğu konut sigortasını yaptırarak yaşam alanlarında oluşabilecek kazaların maddi zararlarından korunarak kayıp yaşamaktan kurtulabilirsiniz.

Kazalara karşı gerekli güvenlik önlemlerini alabilmek ve kişileri koruyabilmek için konuya ilişkin detaylı bilginin elde olması gerekmektedir. Türkiye’de kazalarla ilgili bilgi saptanabilmesi için maalesef yeterli kayıt bulunmamaktadır. Kayıtlara geçen vakalar sadece doktora başvurmayı gerektiren yaralanmalara veya yangın, intihar ölüm gibi sonuçlar doğuran yasal sürecin başlatılmasını gerektiren kazalardan oluşmaktadır. Bu durum bilgiye ulaşmayı güçleştirmektedir.

Güvenilir kayıtların olması durumunda, kaza olgularının saptanması; toplum taramaları ve çeşitli araştırmalarla daha sağlıklı olarak yapılabilmekte, kaza sıklıkları ve nedenleri gerçeğe daha yakın bir şekilde ortaya konulmaktadır.

Evde Yaşanan Elektrik Kazalarının Sebepleri

Ev elektriği dendiğinde öncelikle 220V ile çalışan tek fazlı cihazlar düşünülmekteydi ancak klima gibi güçler evlerde standartlaşınca 3 faz ev panoları getirilerek içerideki dağılım konusunda daha kapsamlı çalışmalar yapılmaya başlandı.

En büyük ev kazalarının sebebi:

• Nötr hattının korozyona uğrayarak geçirgenliğini yitirmesi,
• Kaçak akım rölelerinde ortaya çıkan nötr iletkenini geçirmeme sorunu,
• Nötr kopması sonucunda oluşan yangınlar ve cihaz arızaları gösterilebilir.

Genel anlamda 2 fazdan beslenen dairelerde yangın ihtimali oluşmakta ve tüm elektrikli cihazlar yanmaktadır. Daire içerisinde 2 fazdan beslenen kısımlarda iseevin bir bölümünde yangın riski olmakta ve cihazlar yanmaktadır.

Her iki örnek için de basit birkaç tedbirle sorunları çözmek mümkündür. Dengesiz yüklü sistemlerde oluşabilecek nötr kopmalarında, 220-230V yerine 380-400V’a kadar faz-nötr arası voltajların, sistemlere zarar vermesini önlemek üzer voltaj koruyucu yeni nesil parafudrlar, sınırsız koruma seçeneği sunmaktadır.

Elektrik çarpması evlerde sıkça yaşanan sorunlardan biridir.  Hayat korumalı 30mA kaçak akım rölesi, bu sorunu engellemek için kullanılsa da genel anlamda kontrollerden son by-pass edilmesi sebebiyle sorun devam edebilmektedir. Kaçak akım rölesi hakkında daha detaylı bilgi almak için Elektrik Kaçağı rehberimize göz atabilirsiniz.

Köylerde sıkça görülen metal su borularına topraklama yapılması ya da elektrik sistemlerinde iyi bir topraklama yapılmaması gibi durumlarda insan hayatı için risk taşıyan metal gövdeli cihazların 50V üstü potansiyel fark ile karşılaşılması olasıdır. Böyle durumlarda çeşme açıldığında akan sudan dahi elektrik çarpması gibi sorunlar oluşabilmektedir. Özellikle ankastre mutfaklarda metal gövdelerden çarpılma sorunu sıkça rastlanan ve topraklamanın iyi yapılmamasından kaynaklanan sorunlardandır. Bu gibi durumlarda kaçak akım rölesi tutturulamadığından by-pass edilmişse ciddi risklerle karşılaşmak olasıdır.