Akıllı Sayaç Nedir?
Elektronik sayaç, akıllı elektrik sayacı veya dijital sayaç olarak da bilinen akıllı sayaçlar, saatlik olarak elektrik enerjisi tüketimi, voltaj, akım ve güç faktörü gibi bilgileri kaydedebilen elektronik cihazlardır. Elektrik kullanma alışkanlıklarının netleştirilmesinde ve elektrik kullanımın saatlere göre ayarlanmasında rol oynayan akıllı sayaçlar, üç zamanlı tarifeye geçiş konusunda tüketiciye yol gösterir. Zaten bu tarife tipine geçiş için akıllı sayaç bir ön koşuldur.
Dijital sayaçlar, İSKİ’nin başlattığı akıllı sayaç uygulaması ile su tüketimini hesaplamada da kullanılmaya başlamıştır. Yakın gelecekte doğal gaz tüketimi ve faturalandırmasında da akıllı sayaçlardan faydalanılması beklenmektedir.
Akıllı sayaç ile takibini yapabileceğiniz üç zaanlı tarife, gece elektrik tüketen kullanıcılar için daha ekonomik bir seçenek olabilmektedir. Üç zamanlı tarife ve diğer tüm fiyat kalemleri için yazımızı okuyun: Elektrik Fiyatları
Akıllı Elektrik Sayacı ve Mekanik Sayaç Farkı
- Eski tip mekanik sayaçlar, sadece toplam elektrik tüketimini ölçebildiklerinden sabit fiyatlı tek zamanlı tarifeye uygundur. Bu sayaç tipi, saat dilimlerine göre tüketimi ayırt edemez.
- Akıllı sayaç ise üç zaman dilimine bölünmüş şekilde elektrik tüketimini hesaplayabilir.
- Mekanik sayaçların tek tek, meskene gelecek personellerce okunması gerekir.
- Akıllı sayaçların okuduğu veriler elektronik ortamda tek bir merkezde toplanır ve uzaktan okunabilir. Böylece beşeri hatalar ve gecikmeler en aza indirilerek faturalandırmada netlik sağlanır.
- Mekanik sayaçların eski tip disk teknolojisi, arıza ve hata ihtimali taşır.
- Elektronik sayaçların son teknoloji sistemi, daha hassas ölçüm yaparak hata payını en aza indirir ve nadiren arıza yapar.
- Mekanik sayaçlar eski tüketimleri kaydedip saklayamaz.
- Akıllı sayaçlar, son bir yılın elektrik tüketimini saklayabilir.
Elektronik Sayaç Nasıl Alınır?
Sayaç değişimi, elektrik tedarikçisi firmanın sorumluluğundadır. Bir tüketici, üç zamanlı tarifeye geçmek için tedarikçisine başvurduğunda, eğer konutu ya da iş yerinde mekanik sayaç takılı ise onu elektronik sayaçla değiştirme talebinde bulunur. Başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay sonra sayaç değişimi yapılır ve sonraki ayın faturası, üç zamanlı tarifeye göre kesilir. Serbest tüketici olarak tedarikçisini değiştiren kullanıcılara da dijital sayaç tahsis edilir.
Yeni abonelere akıllı sayaç temini, ücretsiz bir hizmettir. Sadece arıza durumlarında sökme ve takma bedeli tahsis edilir.
Serbest tüketici olarak elektrik tedarikçinizi değiştirmek hakkında bilgi için sayfamızı inceleyin: Elektrik Faturası Taşıma
Akıllı Elektrik Sayacı Okuma
Elektronik sayaçlarda veriler sıfırlanmayacağı için, ay başındaki toplam tüketim değerini not alıp bu ilk endeks ile ay sonundaki endeksin farkı bulunarak aylık tüketimi takip etmek mümkündür.
Elektrik faturanızı hesaplamak, sorgulamak ve ödemek için ilgili yazımızı okuyun: Elektrik Faturası Hesaplama ve Ödeme
Otomatik Sayaç Okuma Sistemi (OSOS)
Akıllı sayaçlarla ölçülen elektrik tüketiminin uzaktan ve otomatik yöntemlerle faturalandırılması, Otomatik Sayaç Okuma Sistemi sayesinde gelen bir kolaylıktır. OSOS, personel aracılığıyla bizzat okumaya gerek kalmadan elektrik tüketiminin uzaktan faturalandırılmasını sağlar. Akıllı sayaçlarca okunan veriler, OSOS’a gönderilir ve faturaya yansıtılmak üzere tek bir merkezde toplanır.
OSOS üzerinden dijital sayaç sahibi tüketicinin kendi elektrik tüketimini takip etmesi de mümkündür. Bunun için OSOS Kullanıcı Hesapları Teslim Tutanağı doldurulup elektrik tedarikçisi tarafından belirlenen noktaya başvurularak kullanıcı kodu ve şifre alınması gerekir.
Dijital Sayaç Verileri
Akıllı sayacın dijital ekranında güncellenen bilgiler, her biri kilovat saat (kW/sa) cinsinden olmak üzere aşağıdaki veri kalemlerini tanımlar:
- T: Toplam elektrik tüketimi.
- T1: Gündüz (07.00-18.00) tarifesinde tüketilen elektrik miktarı.
- T2: Puant (18.00-23.00) saatlerinde tüketilen elektrik miktarı.
- T3: Gece (23.00-07.00) saatlerine denk gelen elektrik tüketimi.
- T4: Fabrika ayarlarında programlanmış, faturaya yansımayan yedek tarife bilgisi. Dördüncü bir tarife uygulanması hâlinde yeni bir sayaç takılmadan mevcut akıllı sayaç üzerinde ayarlama yapılabilmesi için tanımlanmıştır.
- P: Demand, yani herhangi bir an için çekilmiş en fazla elektrik miktarını gösteren veri.
Akıllı Sayaç Zorunlu Mu?
8.12.2000 tarihli 24254 sayılı Resmi Gazete’de belirtilmiş Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği uyarınca 08.12.2001'den sonra elektrik aboneliği başlatmış her tüketici, elektronik sayaca geçmek zorundadır. Yani tek zamanlı tarifede de kalsa bir elektrik abonesinin günümüzde dijital sayaç kullanma zorunluluğu vardır. Sayaç ayarlaması tek zamanlı tarifeye göre de yapılabilir.
Elektrik abonelik işlemleri ve abone grupları hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyin: Yeni Elektrik Aboneliği
Akıllı Sayaç Çeşitleri
Akıllı elektronik sayaçlar, temelde iki çeşittir:
- Tek fazlı (Monofaze) dijital sayaçlar: Mesken ve ticarethanelerde kullanıma daha uygun olan sayaç çeşididir.
- Üç fazlı (Trifaze) dijital sayaçlar: Sanayide, üç vardiyalı sisteme yönelik sayaçlardır.
