Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Türkiye'nin ilk özel sermayeli kalkınma ve yatırım bankası olarak İstanbul'da 1950 yılında Dünya Bankası, T.C. Merkez Bankası desteği ve ticari bankaların pay sahipliği ile kurulan bir bankadır
Enerji verimliliği, hizmet ve ürünlerin üretimden tüketime kadar olan süreçlerin her aşamasında kaynakların en etkin şekilde değerlendirilmesi anlamına gelmektedir. Diğer bir ifadeyle, ısı, gaz, buhar, basınçlı hava, elektrik gibi farklı formlarda meydana gelebilen enerji kayıplarının önüne geçilmesi, ayrıca gelişen teknolojilerin kullanımıyla üretimi, sunulan hizmetleri, fiziksel konforu veya sosyal refahı olumsuz yönde etkilemeden enerji tüketiminin azaltılmasıdır. Güncel olarak yaşanan enerji krizi gölgesinde, ülkelerin güvenli enerji arzı imkânına sahip olması hem siyasi hem de ekonomik bir zorunluluk haline gelmiştir. İklim hedefleri, ekonomi ve arz güvenliğini aynı anda karşılayabilen enerji verimliliği, ülkeler için enerji krizinin çözümünde en önemli politika bileşeni olarak görülmektedir. Bu sebeple, çoğu ülkenin enerji krizinin etkilerini minimize etmek amacıyla enerji verimliliği eylemlerini hızlandırdığı görülmektedir. Enerji Verimliliği sayfamızdan bu konuda detaylı bilgi edinebilirsiniz.
1990’lı yıllardan bu yana sürdürülebilir bankacılık alanında kararlı adımlar atmakta, Türk finans sektöründe hayata geçirilen yenilikçi uygulamalarla ayrışmaktadır.
Odak alanlarında geliştirilen uzun soluklu sosyal sorumluluk projeleri ve iştirak şirketlerle paylaşılan ortak hedeflerle sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınma yönündeki etkilerini sürekli artırmaya ve geliştirmeye devam etmektedir.
İş dünyasının yeşil dönüşümüne tüm sermaye öğeleriyle destek vermeye ve Türk finans sektörüne ve sermaye piyasalarına sürdürülebilir finans alanında yeni enstrümanlar kazandırmaya devam etmektedir
Ekonomisi kalkındıkça daha fazla enerjiye ihtiyaç duyan ve yeterli rezerve sahip olmadığı için enerji ithalatına yüksek montanlı döviz ödemeleri yapan ülkemizin geleceği açısından yenilenebilir enerji özel önem taşımaktadır.
TSKB orta ve uzun vadeli kaynakları ile 2002 yılından bu yana ülkemizde yenilenebilir enerji alanında gerçekleştirilen projeleri desteklemektedir.
Kaynak ayırılan enerji projeleri hidroelektrik santrallerinden güneş, rüzgar, biyokütle ve jeotermal enerji santraline kadar çeşitlilik göstermektedir. Kaynak aktarılan toplam 387 proje için öngörülen güç 8.294 MW düzeyindedir.
TSKB’nin kaynak aktardığı enerji projeleri, Türkiye’nin toplam kurulu yenilenebilir enerji gücünün %15’ini temsil etmektedir.
2021 yıl sonu itibarıyla TSKB’nin finansman sağladığı enerji projelerinin %91’i üretime başlamıştır.
2000’li yılların başında global kabul görmüş sürdürülebilirlik prensiplerini tüm bankacılık süreçlerine entegre edilmiştir. Üst yönetimden başlayarak sahiplenilen ve geniş katılımlı bir Sürdürülebilirlik Komitesi ile yönetilen sürdürülebilirlik faaliyetlerinde ekonomik kalkınma, çevresel etki ve sosyal kapsayıcılık ekseninde somut değer yaratma vizyonuyla ilerlemektedir.
Ulusal ve global arenada pek çok inisiyatifle beraber çalışmakta, BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını merkeze alan bankacılık modeliyle 17 SKA’nın 9’una doğrudan katkı sağlamaktadır. Finansal, çevresel ve sosyal performansıyla gelecek hedeflerini her yıl yayınlanan entegre faaliyet raporlarının yanı sıra TCFD İklim Riski, CDP Karbon Saydamlık gibi farklı raporlamalarla paydaşlarının bilgisine sunmaktadır.
Yaklaşık 20 yıla yakın bir süredir finansman sağladığı 330 yenilenebilir enerji projesinin 162 adedi GES projelerinden oluşan TSKB, şimdiye dek 250 MW kurulu güce toplam 250 milyon doların üzerinde kaynak sağladı. Önümüzdeki birkaç yıl içinde bu alandaki yatırımlara yoğunlaşmayı planlayan banka, 200 milyon dolar tutarında GES finansmanı sağlamayı hedefliyor.
2002 yılından bugüne Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanında gerçekleştirilen projelerini destekleyen Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB), güneş enerjisi santrallerine (GES) sağladığı finansman olanaklarıyla, sektöründe örnek teşkil etmeyi sürdürüyor.
TSKB’nin finanse ettiği toplam 330 yenilenebilir enerji projesinin 162 tanesini GES projeleri oluşturuyor. Toplam finanse edilen GES kurulu gücü 250 MW’ın üzerinde yer alırken, bu projelere sağlanan toplam finansman miktarı ise 250 milyon doların üzerinde hesaplanıyor. Önümüzdeki 2-3 yıl boyunca GES alanındaki yatırımlara yoğunlaşmayı planlayan TSKB, bu alana 200 milyon dolar tutarında finansman sağlamayı hedefliyor.
Çatı üstü GES’lerin finansmanında; müşterilerine sunduğu finansal kiralama hizmetleri ile de ayrışan TSKB, projelere yönelik uzun vadeli kredileriyle öne çıkıyor.
TSKB portföyü içindeki GES projelerinin adetlerinde artış olacağını beklediklerini söyleyen TSKB Kurumsal Bankacılık Satış Müdürü Volkan Karaben, ülkenin toplam kurulu gücü içinde de TSKB tarafından finanse edilen GES payının ciddi oranda artabileceğine dikkat çekti. Türkiye’nin her coğrafyasındaki GES projelerini finanse etmenin yanı sıra uzman mühendislik ekibinin yatırım danışmanlığıyla projelerin sağlıklı ve verimli şekilde hayata geçmesini sağladıklarını belirten Karaben, önümüzdeki dönemde kurulumu hızlı ve kolay yapılabilen, yoğun mesai veya işgücü gerektirmeyen GES yatırımlarına taleplerin artacağına işaret etti.
İç tüketime yönelik çatı ve zemin üstü GES yatırımlarına talep artışı bekleniyor
Mevcut enerji projelerinde hibrit üretim kapsamında, konut ve sanayi tesislerinin çatıları ile sanayi tesisi arazilerinin üzerine kurulacak GES yatırımlarına yönelik talebin yoğunlaştığının altını çizen Karaben, güneş alanında da yatırımcısının ve kullanıcısının farklı firmalar olduğu, gelir paylaşımına dayanan Yap-İşlet-Devret iş modellerinin artarak devam edeceğini ifade etti. TSKB’nin sürdürülebilir finansman alanındaki uzmanlığının altını çizen Volkan Karaben: “Ülkemizin düşük karbonlu ekonomiye geçişinde kilit öneme sahip GES projelerinin finansman ihtiyaçlarına doğru ve etkin kaynak modelleri sunmak önceliklerimiz arasında yer alıyor. Proje finansmanı modelimiz projelerin kendi yaratmış olduğu veya iç tüketime yönelik projelerde tasarruf edilen fonlar ile dışarıdan herhangi bir finansal destek almadan kapalı devre şekilde kredi ödemesini mümkün kılıyor. Yurtdışından temin ettiğimiz kaynakların vadeleri uzun olduğu için GES projelerine anapara ödemesiz dönemleri de olan uzun vadeli ödeme planları sunuyoruz. 2022 yılında daha da artmasını beklediğimiz GES yatırımlarının finansmanlarına hız kesmeden devam etmeyi ve önümüzdeki 2-3 sene içerisinde 200 milyon doların üzerinde ilave finansman sunmayı planlıyoruz” dedi.
Sanayi tipi çatı üstü GES’lerin ağırlıklı olarak firmaların mevcut fabrikalarının çatıları, arazi tipi GES’lerin de fabrika arazileri üzerlerine tesis edildiğini ve bu projelerin finansmanı için çoğu zaman fabrikaların ve üzerlerinde bulundukları arazilerin teminatlarının alınamadığını belirten Karaben sözlerine şöyle devam etti: “Genelde çatı üstü veya zemin üzeri GES yatırımlarının finansmanı ya finansal kiralama yapılarak ya da GES kapsamındaki ekipmanlar teminat olarak alınarak yapılabiliyor. TSKB olarak bünyemizde finansal kiralama yapabildiğimiz için çatı üstü GES projelerinde müşterilerimize bu çözümleri de sunabilmekteyiz. Finansman olanaklarının yanı sıra teknik fizibilite, teknoloji analizi, yaşam döngüsü maliyet analizi gibi alanlarda sunduğumuz danışmanlık hizmetleriyle de çatı ve zemin üstü GES yatırımlarında yetkin bir iş ortağı olmaya devam edeceğiz.’’
Tüm dünyada temiz enerji kaynakları arasında yer alan rüzgâr, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmak için de iyi bir alternatif olarak kabul ediliyor. 15 Haziran Dünya Rüzgâr Günü’nde bu enerji kaynağının önemine dikkat çeken TSKB, finanse ettiği RES yatırımlarıyla karbondioksit emisyonu azaltımına her yıl yaklaşık 2,5 milyon ton katkı sağlıyor.
Dünyada hızla artan nüfus ve yükselen taleple beraber özellikle üretimde artan enerji kullanımı iklim değişikliğinin önemli sebeplerinden biri durumda. İklim değişikliğinin yarattığı küresel tehdidi ortadan kaldırılmak için yürütülen çalışmalar kapsamında enerji verimliliğin yanı sıra alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi her geçen gün daha da artırıyor. Türkiye’nin coğrafi özellikleri sebebiyle yenilebilir enerji kaynakları açısından oldukça avantajlı olduğuna dikkat çeken TSKB, 2006 yılından bu yana yenilenebilir enerji yolculuğunda ülkenin önemli bir lokomotifi olan rüzgâr santralleri için kaynak yaratmaya devam ediyor.
15 Haziran Dünya Rüzgâr Günü nedeniyle, dünyanın temiz enerji kaynakları arasında yer alan rüzgâr enerjisinin önemine bir kez daha işaret eden banka, 2018 yılsonu itibariyle 1302 MW rüzgâr enerji santrali yatırımının finansmanında yer almış durumda. Bu rakam, Türkiye’nin rüzgâr enerji kurulu gücünün yaklaşık yüzde 19’una karşılık gelirken, TSKB finanse ettiği RES yatırımlarıyla karbondioksit emisyonu azaltımına da her yıl yaklaşık 2,5 milyon ton katkı sağlıyor.
Küresel iklim değişikliğiyle mücadele sürecinde etkin bir rol aldıklarına dikkat çeken TSKB Genel Müdür Yardımcısı Hasan Hepkaya, “Finanse etmiş olduğumuz RES yatırımlarının, çevresel ve sosyal etkilerini her yönüyle inceliyor ve değerlendiriyoruz. Olumsuz etkileri minimize etmek için gerekli aksiyonların alınması konusunda ihtiyaç duyulan çalışmalara teknik açıdan destek oluyoruz. Temiz enerjiye erişim açısından oldukça pozitif etkilere sahip olan rüzgâr santrallerinin finansmanıyla, ülkemizin düşük karbonlu ekonomiye geçişinde önemli bir rol alıyoruz” dedi.
Rüzgâr santrallerinin Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri açısından da önemine değinen Hepkaya, “TSKB olarak %73 oranında sürdürülebilir yatırımlardan oluşan kredi portföyümüzle iklim dostu bir bankacılık yürütüyoruz. Finanse ettiğimiz rüzgar yatırımlarıyla “Erişilebilir ve Temiz Enerji”, “Sürdürülebilir Şehir ve Yaşam Alanları” ile “İklim Eylemi” başta olmak üzere toplam yedi SKH’nin gerçekleşmesine doğrudan katkı sağlamaktan dolayı büyük memnuniyet duyuyoruz” dedi.
Türkiye’de RES yatırımları hızla artıyor
Türkiye’de rüzgar enerji yatırımları hakkında da bilgi veren Hasan Hepkaya sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’de rüzgârın elektrik üretiminde kullanımı son 15 yılda büyük bir gelişim gösterdi. 2006 yılında 28 MW seviyesindeki rüzgâr enerjisi santralleri (RES) kurulu gücü, 2019 yılı Nisan ayı itibarıyla 7.085 MW seviyesinde gerçekleşti. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destek Mekanizması (YEKDEM) sonrası özel sektör eliyle yapılan yatırımlar özellikle İzmir, Balıkesir, Manisa, Hatay ve Çanakkale bölgelerinde yaygınlaştı. Diğer taratan, 2006 yılında RES’lerin, Türkiye toplam kurulu gücü içerisindeki payı yüzde 0,1 seviyesinde iken, 2019 yılı Nisan ayı itibarıyla yaklaşık yüzde 8 seviyesine yükseldi. Bahsi geçen gelişim eğilimi aynı şekilde elektrik üretiminde de izlendi ve Nisan 2019 itibarıyla RES’lerden üretilen elektriğin toplam üretilen elektriğin içerisindeki payı yüzde 8 seviyesinde gerçekleşti.”
AkfenHES Yatırımları ve Enerji Üretim A.Ş.’ye ait şirketlerden “Beyobası Enerji Üretim A.Ş”, “İdeal Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.” ve “Çamlıca Elektrik Üretim A.Ş.”nin Hidroelektrik Santrali için 222.433.000 Euro’luk yatırım gerçekleştiriliyor. Türkiye’nin çeşitli illerinde 3 şirket ile gerçekleştirilecek projeler tamamlandığında toplamda 135 MW Kurulu güce sahip olacak ve yılda 607 Milyon kWh enerji üretilecek. Bugüne kadar AKFEN özkaynaklarından 55.983.000 Euro harcanmış olan söz konusu yatırımın 166.450.000 Euro’luk kısmı için kredi sözleşmesi imzalandı. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, Yapı Kredi Bankası, NBG-Finansbank, Denizbank ve Türkiye İş Bankası konsorsiyumu tarafından sağlanan kredinin imza töreni 27 Nisan 2009 Pazartesi günü Sheraton Hotel Maslak’ta gerçekleştirildi.
İmza törenine AKFEN Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın, TSKB Genel Müdürü Halil Eroğlu, Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, Yapı Kredi Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Beyazıt, Finansbank Genel Müdürü Sinan Şahinbaş, Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş katıldı.
AKFEN Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın imza töreninde yaptığı konuşmada şunları söyledi: “AkfenHES Yatırımları ve Enerji Üretim A.Ş., ülkemizdeki doğal su kaynaklarını kullanarak temiz enerji üretmek ve bu kaynakları ülke ekonomisine kazandırmak amacıyla 2007 yılı ocak ayında kuruldu. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında 49 yıl süreyle “Üretim Lisansı” alan şirket, hızla büyüyerek bünyesine 14 firma daha eklemiş ve sektörde önemli bir pay elde etmiştir. Söz konusu kredi “Beyobası Elektrik Üretimi A.Ş”, ”İdeal Enerji Üretimi Sanayi ve Ticaret A.Ş.”, ”Çamlıca Elektrik Üretim A.Ş.” firmalarına ait inşaatı devam etmekte olan 11 adet HES projesi için kullanılacaktır.
AkfenHES olarak yatırımına başladığımız, toplam yatırım bedeli 409 Milyon Euro olan 20 adet çevre dostu, yenilenebilir Hidroelektrik Santrallerin 1.kısmı olan 222 Milyon Euroluk 11 adet santral yatırımının kredi sözleşmelerini bugün imzalayarak, inşaatlarının kısa sürede bitirilecek olmasının mutluluğunu yaşamaktayız. Yatırım bedeli 187 Milyon Euro olan 2.kısım HES’lerin yatırım çalışmaları başlamış olup çok yakın bir zamanda kredi görüşmeleri de sona ermiş olacaktır. Böylelikle AkfenHES 2012 yılı sonunda, 409 Milyon Euroluk yatırm tamamlamış, toplam 278 MW kurulu güce sahip, yılda 1.180.000.000 kWh enerji üretebilir hale gelecektir”
İlk olarak Aydın’da bulunan Sırma HES yatırımı tamamlanmış olup Mayıs 2009’da devreye alınacaktır. Kalan projeler ise, 2010 yılı sonuna kadar devreye alınacak olup 135 MW kurulu güçleri ile yılda 607 Milyon kWh enerji üretecektir.
Yenilenebilir enerji projelerinin geliştirilmesi, mevcut varlıklarının alımı / satımı, potansiyel hizmet alımları, mevzuat hakkında bilgilendirme, katkı payı yarışmaları, ihaleler, ulusal/uluslararası standartlara uyum da dahil olmak üzere sektörün tamamına yönelik teknik araştırma, çalışma ve raporlamalarla müşterinin sektördeki stratejik hedeflerine destek olunması hedeflenir.
Tesisteki enerji tüketim noktaları ile hammadde, su, yakıt ve doğal kaynak kullanımları ve faturalar detaylı bir şekilde incelenerek enerji ve kaynak verimliliğini arttırmak adına alınmış olan aksiyonlar gözden geçirilir, verimlilik artışı ve maliyet tasarrufu sağlanabilecek noktalar belirlenir.
Makine ve ekipmanlar ile üretim süreçlerini besleyen elektrik, doğalgaz, buhar ve su gibi yardımcı tesis hatları iyi mühendislik uygulamaları açısından değerlendirilir. Döngüsel ekonomi bakışıyla kaynak tüketimleri, firelerin miktarları ve atık geri kazanımı uygulamaları gözden geçirilir. Enerji verimliliğini yükseltecek ekipman ve sistem kullanımları ile, kaynak verimliliği için azaltma-geri dönüştürme-yeniden kullanma imkanları sağlayacak, yerel-uluslararası mevzuatla ve teknolojik gelişmelerle uyumlu verimlilik arttırıcı proje önerileri sunulur.
Enerji ve kaynak verimliliğine yönelik yapılması planlanan saha projeleri için teknik şartnamelerin hazırlanması, tedarikçilerden alınan tekliflerin kapsam açısından şartnameye uyumunun değerlendirilmesi ve tekliflerin aynı baza getirilmesine destek olunur. Tekliflerin fiyat, kalite ve termin açılarından kıyaslanması ile doğru tedarikçi seçimine yönelik görüş oluşturulur. Hayata geçirilecek projelerin saha uygulaması ve şartnameye uygunluk kontrolü yapılarak projelerin sorunsuz yürütülmesi için tarafsız görüş bildirimi yapılır.
Demir çelik, çimento, tekstil, alüminyum, otomotiv yan sanayi, kimya sektörlerindeki firmalara bugüne kadar enerji ve kaynak verimliliği, üretim süreçleri ve atık yönetimi gibi alanlarda toplam 149 projeye 1 milyar ABD Doları finansman sağlanmıştır.
Enerjide dışa bağımlılığı azaltıcı yatırımların başında gelen enerji verimliliği projeleri ile enerji yoğunluğu yüksek sektörlerde faaliyet gösteren işletmeler yüksek oranda enerji tasarrufu sağlayarak üretim maliyetlerini ve karbon emisyonlarını düşürebilmektedirler.
2008 yılından bugüne kadar demir-çelik, çimento, otomotiv, petrokimya gibi sektörlerde finanse edilen pek çok enerji verimliliği projesi sayesinde oluşturulan deneyimi bu alanda yatırım yapmak isteyen müşterilerine aktarmaktadır.
Enerji Verimliliği Projelerinde öne çıkan başlıklar:
2013 yılından bu yana ülkemiz özel sektöründe kaynak verimliliğinin artırılmasına yönelik çalışmalarla orta ve uzun vadeli fonlama imkânları sunulmaktadır.
Kaynak verimliliği yatırımları ile ham madde, enerji ve su gibi doğal kaynakları daha verimli kullanılabilir, daha az girdi ile daha çok değer yaratılabilir.
Kaynak Verimliliği Projelerinde öne çıkan başlıklar:
